Borsgeschiedenislokaal Open Online Leermethode (OER)
Vanaf januari 2021 werkt Bor aan een Open Online Leermethode. Deze kan volledig, of in delen, worden gevolgd. De leermethode bestaat uit verschillende leereenheden, die zijn ingedeeld in zes categorieën:
- Leereenheden die te maken hebben met historische ontwikkelingen tijdens de Prehistorie (grofweg alles wat plaatsvond voor 3000 v.C.)
- Leereenheden die te maken hebben met historische ontwikkelingen tijdens de Oudheid (grofweg alles wat plaatsvond tussen 3000 v.C en 500 n.C.)
- Leereenheden die te maken hebben met historische ontwikkelingen tijdens de Middeleeuwen (grofweg alles wat plaatsvond tussen 500 n.C. en 1500 n.C.)
- Leereenheden die te maken hebben met historische ontwikkelingen tijdens de Vroegmoderne tijd (grofweg alles wat plaatsvond tussen 1500 n.C. en 1800 n.C.)
- Leereenheden die te maken hebben met de historische ontwikkelingen tijdens de Moderne tijd (grofweg alles wat plaatsvond tussen 1800 n.C. en onze hedendaagse tijd)
- Leereenheden die te maken hebben met thematische onderwerpen waarbij met elkaar samenhangende ontwikkelen uit verschillende periodes met elkaar in verband worden gebracht
Iedere leereenheid kan als losstaande 'cursus' worden gevolgd, maar de hoogste leeropbrengst wordt bereikt wanneer meerdere leereenheden uit dezelfde categorie worden afgerond. Elke leereenheid bestaat uit verschillende leeractiviteiten die in onderlinge samenhang zijn ontworpen om de hoofdlijn uit de leereenheid goed te begrijpen. Alle leeractiviteiten dienen te worden gevolgd om de leereenheid af te (kunnen) ronden.
De leereenheden worden voorlopig steeds op twee niveau's geschreven. Het basisniveau is geschreven met de doelgroep van leerlingen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs (VO) als richtpunt. Deze leeractiviteiten zijn gebaseerd op de uitgangspunten zoals deze door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zijn omschreven in de kerndoelen voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs (deze kerndoelen vind je hier). Daarnaast zijn de leeractiviteiten op gevorderd niveau beschikbaar. Deze leeractiviteiten zijn meer geschikt voor leerlingen uit de bovenbouw van het VO. Deze leeractiviteiten zijn gebaseerd op de uitgangspunten zoals deze door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zijn omschreven in de syllabi voor het Centraal Schriftelijk Eindexamen, en dan met name de syllabus voor de havo (de syllabi voor de verschillende opleidingsrichtingen binnen het VO vind je hier). Daarnaast is niet uitgesloten dat in een later stadium een derde niveau zal worden toegevoegd die meer gericht is op educatie voor volwassenen.
Naast deze officiële documenten vanuit de Nederlandse overheid heb ik de drie domeinen van het onderwijs, zoals Gert Biesta (2018) deze beschrijft, als richtsnoer gebruikt. Biesta heeft het daarbij over kwalificatie (de student in staat stellen kennis en vaardigheden te verwerven), socialisatie (de student in staat stellen om kennis te maken met bestaande praktijken en tradities) en subjectificatie (de leerling in staat stellen om zich te ontwikkelen tot een eigen, en zelfdenkend, persoon). Wanneer deze drie domeinen in onderlinge samenhang tot uiting komen in het onderwijs is de student in staat om zich te vormen. Met Biesta ben ik van mening dat niet alleen bedoeld is om dat wat er al is te laten groeien en te verdiepen, maar dat onderwijs ook als taak heeft om studenten kennis te laten maken met zaken die radicaal nieuw zijn. Dit is dus bij de creatie van deze leereenheden voor mij een belangrijk ankerpunt geweest.
De leereenheden in deze Open Online Leermethode zijn daarnaast zoveel mogelijk ontworpen volgens de uitgangspunten van rhizomatic learning. Dit principe is gebaseerd op de overtuiging dat iets leren niet bestaat uit het overdragen van kennis alleen. In ons Nederlandse onderwijs werken wij volgens een vaststaand curriculum en hechten wij veel belang aan het formuleren van (zo concreet mogelijke) leerdoelen. Ik ben ervan overtuigd dat dit passiviteit bevordert en dat het een vals gevoel kweekt dat 'leren' ooit af is. Bij rhizomatic learning is de leereenheid op zo'n manier geschreven dat deze context biedt om binnen te leren, maar dat het uitgangspunt is dat de leerling aan het einde van de leereenheid meer weet dan ikzelf. In een leereenheid die op deze manier ontworpen is, staat een stelling of vraag centraal die de leerlingen aanzet om hun ideeën te vormen en met elkaar te delen.
Iedere leereenheid bestaat uit zeven elementen. De leereenheid begint met een overview van het onderwerp en de bijhorende kenmerkende aspecten. Daarna is er ruimte om voorkennis in beeld te brengen. Daarbij gaat het onder andere om terugkijken naar veranderingen in de geschiedenis die verband houden met het onderwerp van de betreffende leereenheid. Daarnaast is er een reeks 'eenduidige' of 'basisvragen'. In elke leereenheid vind je ook een serie gecompliceerde vragen. Daarbij staan één of meerdere historische vaardigheden en concepten van historisch denken centraal. De leerling wordt hier uitgedaagd om zijn 'historische geletterdheid' te ontwikkelen. Hierbij moet een leerling meerdere stappen achter elkaar zetten, en kennis combineren om tot een uitspraak of (historisch) oordeel te vellen. Daarmee heeft de leerling voldoende historische context om de 'complexe vraagstelling' die centraal staat te benaderen en samen met anderen tot een formulering van een visie op dit probleem te komen. Hierbij is veel ruimte om een diversiteit aan ideeën met elkaar te delen. Deze elementen hoeven zeker niet lineair, na elkaar, te worden gevolgd. Bovendien bevat iedere leereenheid een aantal voorbeeldvragen waardoor leerlingen kennis kunnen maken met de manier waarop het betreffende onderwerp kan worden teruggevraagd in toetsen en (school-)examens. Leerlingen maken in grote mate zelf de keuze van welke elementen zij gebruik maken en delen vervolgens, op een voor hen passende wijze, hun leeropbrengst.
Meer weten over rhizomatic learning? Bekijk dan deze video's van Dave Cormier.
|
|
Bij het volgen van de leereenheden in deze Open Online Leermethode is geen specifieke (papieren) methode noodzakelijk. Alle informatie die nodig is wordt in de leereenheid en de leeractiviteiten aangeleverd. Voor de leeractiviteiten wordt regelmatig gebruik gemaakt van het programma Classkick. Deze werkt het beste op een desktop, laptop of tablet. Classkick werkt minder goed op een smartphone. Wil je meer weten over de werking van Classkick? Bekijk dan deze korte online rondleiding die je hieronder vind (Engelstalig!).
Wanneer jij een leereenheid volgt die door Bor wordt begeleid maak je ook gebruik van Edmodo. Via dit programma kun je op een gemakkelijke manier overleggen met andere deelnemers (leerlingen) die aan dezelfde leereenheid werken. Edmodo kun je ook als app op je smartphone zetten. Aan het begin van de leereenheid deelt Bor de code met je waarmee jij je kunt inschrijven. Meer over Edmodo vind je hier (Engelstalig!).
Heb je vragen en/of advies nodig? Neem dan contact op met Bor.
Selecteer hieronder de categorie waarin je een leereenheid zoekt:
Geraadpleegd:
Bij het samenstellen van deze leermethode is gebruik gemaakt van de volgende bronnen:
Backman, C.R. (2015) The Worlds of Medieval Europe, New York/Oxford (Verenigde Staten/ Verenigd Koninkrijk), Oxford University Press.
Berndl, K., Hattstein, M., Knebel, A. en Udelhoven, H-J. (2006) Wereldgeschiedenis in beeld, Bath (Verenigd Koninkrijk), Parragon Books.
Biesta, G. (2018) De terugkeer van het lesgeven, Culemborg (Nederland), Phronese.
Boer, F. (2020) In een kroeg zitten Luther, Calvijn en de paus... [online]. Beschikbaar via www.lazarus.nl/artikel/2020/07/in-een-kroeg-zitten-luther-calvijn-en-de-paus (Geraadpleegd op 12 februari 2021).
Commissie Herijking Canon van Nederland (2020) Open vensters voor onze tijd; de Canon van Nederland herijkt, Amsterdam, Amsterdam University Press.
Historiek (redactie) Heilige Bonifatius - In 754 vermoord bij Dokkum. [online]. Beschikbaar via https://historiek.net/heilige-bonifatius-in-754-vermoord-bij-dokkum/63469/ (Geraadpleegd op 18 februari 2021).
NPO Kennis (Jaar van publicatie onbekend) Wie was Maarten Luther? [online]. Beschikbaar via https://npokennis.nl/longread/7653/wie-was-maarten-luther (Geraadpleegd op 4 februari 2021).
Mills Kelly, T. (2016) Teaching History in the Digital Age, Ann Arbor (Verenigde Staten), The University of Michigan Press.
Palmer, R.R., Colton, J. en Kramer, L. (2007) A History of the Modern World, New York (Verenigde Staten), McGraw-Hill.
Spielvogel, J. (2015) Western Civilization, Stamford (Verenigde Staten), Cengage Learning.
Wilkinson, H. (ed.) (2020) World History; from the Ancient World to the Information Age, Londen (Verenigd Koninkrijk)/ Dehli (India), DK/ Penguin Random House.